タスク1 : 指示詞「そ」VS 「あ」

指示詞 หรือ คำบ่งชี้

「そ」VS「あ」

คำบ่งชี้คืออะไร?

คำบ่งชี้คือคำที่ใช้แทนเรื่องราว สิ่งของ สถานที่ หรือทิศทาง คำบ่งชี้ที่คนที่เรียนญี่ปุ่นทั่วไปน่าจะรู้จักกันดีอยู่แล้วก็คือ こ　そ　あ หรือ นี่ นั่น โน่น ในภาษาไทย 

วิธีการใช้ こ　そ　あ

こ → แทนสิ่งที่อยู่ใกล้ผู้พูด 

そ → แทนสิ่งที่อยู่ใกล้ผู้ฟัง

あ → แทนสิ่งที่อยู่ไกลจากทั้งผู้พูดและผู้ฟัง

ตัวอย่างประโยค

1. この本は誰のものですか。(หนังสือเล่มนี้เป็นของใคร)

2. その本は私のです。(หนังสือเล่มนั้นเป็นของฉัน)

3. あそこに置いてください。(กรุณาวางไว้ตรงโน่นด้วยค่ะ)

จากประโยคตัวอย่างคิดว่าน่าจะพอเห็นภาพคร่าว ๆ ของ こ　そ　あ กันบ้างแล้ว อย่างไรก็ตามเรื่องที่อยากจะเน้นสำหรับบทความนี้ไม่ใช่คอนเซ็ปของ こ　そ　あ ทั่ว ๆ ไป แต่จะเป็นความแตกต่างของ そ กับ あ ที่ไม่ได้มีความหมายเพียง นั่น กับ โน่น อย่างเดียวเท่านั้น

「そ」VS 「あ」

そ กับ あ นอกจากจะมีความแตกต่างในด้านความหมายที่แปลว่า นั่น กับ โน่น แล้ว ยังมีความแตกต่างในแง่ของการรับรู้เรื่องราวหรือประสบการณ์ระหว่างผู้พูดกับผู้ฟังด้วย

ความแตกต่างของ 「そ」กับ 「あ」

そ → ผู้ฟังไม่ได้รับรู้เรื่องราวหรือมีประสบการณ์ร่วมกับผู้พูด

あ → ผู้พูดและผู้ฟังรับรู้เรื่องราวหรือมีประสบการณ์ร่วมกัน

ตัวอย่างประโยค

A : あの2人はもう付き合っているよ。(สองคนนั้นน่ะคบกันแล้วนะ)

B : え！嘘！(เอ๋! ไม่จริงน่า!)

จากประโยคนี้ แม้ A จะไม่ได้ระบุชื่อว่าสองคนที่พูดถึงเป็นใคร แต่ B ก็เข้าใจได้ทันทีว่า A กำลังสื่อถึงใคร ทั้งนี้ เพราะในประโยคที่ A พูดใช้คำว่า「あの2人」เป็นการชี้ให้เห็นว่าทั้ง A และ B ต่างรู้จักและรู้อยู่แล้วว่าสองคนที่กำลังพูดถึงอยู่เป็นใคร กล่าวคือ ทั้ง A และ B ต่างมีการรับรู้และประสบการณ์ร่วมกัน ในบริบทนี้จึงใช้ あ แทนที่จะเป็น そ

ตัวอย่างประโยค

「その子は…そう、たとえるとするならば、白ゆりのような人だった。 

　色が白くて、髪は長く、大きな丸い目…」

(เด็กคนนั้น...ใช่ ถ้าให้เทียบล่ะก็เป็นคนที่สวยเหมือนดอกยูริขาว ผิวขาว ผมยาว ดวงตากลมโต...)

คุ้น ๆ กันไหมคะ ใช่ค่ะ เป็นประโยคที่พ่อของโนบิตะพูดตอนเล่าเรื่องสมัยเด็กที่ได้พบกับเด็กผู้หญิงที่สวยเหมือนดอกยูริขาว จากบริบทนี้จะเห็นได้ชัดเจนเลยว่าโนบิตะไม่ได้รับรู้หรือประสบการณ์ร่วมใด ๆ กับพ่อเลย หรือก็คือไม่รู้จักหรือเคยพบเด็กสาวที่เหมือนดอกยูริขาวมาก่อน จึงใช้คำว่า その子 เพราะมีเพียงพ่อของโนบิตะเท่านั้นที่รู้ว่าเด็กผู้หญิงคนนั้นเป็นใคร

ตัวอย่างการใช้ผิด

จนถึงตอนนี้คิดว่าทุกคนน่าจะเข้าใจคอนเซ็ปและเห็นภาพความแตกต่างระหว่าง そ กับ あ มากขึ้นแล้ว จากนี้จะนำเสนอตัวอย่างการใช้ そ กับ あ ที่ผิด ซึ่งตัวอย่างนี้ก็ไม่ได้มาจากที่อื่นไกล แต่มาจากงานที่เพิ่งเขียนส่งอาจารย์ไปนี่เอง (ยอมรับผิดทุกอย่าง แฮะๆ)

“...おばさんの幽霊に出会ってしまって、あの時からずっとお化けが怖くて、怪談や怖い話などがとても苦手です。”

จากประโยคที่ยกมาคิดว่าหลาย ๆ คนคงเห็นความผิดกันได้อย่างชัดเจน ใช่แล้ว! ไม่ใช่ 「あの時」แต่ต้องเป็น「その時」เพราะอะไรเอ่ย ติ้กต่อก ๆ ...

เพราะว่าจากบทความนี้ผู้พูดกำลังเล่าประสบการณ์ของตัวเอง แน่นอนว่าผู้ฟังหรือผู้อ่านย่อมไม่ได้มีการรับรู้หรือมีประสบการณ์ร่วมกับผู้พูดแน่นอน ดังนั้น จึงเป็นเหตุผลว่าทำไมจึงใช้「あの時」ไม่ได้ แต่ต้องเป็น 「その時」

เอาล่ะ ลองเขียนแก้ประโยคที่ยกมากันดีกว่า

“...おばさんの幽霊に出会ってしまって、その時からずっとお化けが怖くて、怪談や怖い話などがとても苦手です。”

 ไหน ๆ ใครเดาถูกบ้างง เธอเก่งมากมิสซิสสร!

เพิ่มเติมการใช้ 「あ」

นอกจากที่ได้กล่าวแล้ว 「あ」ยังมีวิธีการใช้อีกแบบที่น่าสนใจคือ สามารถใช้ 「あ」 ในตอนที่รำพึงรำพันกับตัวเองหรือหวนนึกถึงอดีตที่ผ่านมาได้

ตัวอย่างประโยค

「そう言えば、岩ちゃん達が森の中で夏祭りに迷い込んで遊んだっていってたっけ。けれど、村の人間があの森で祭りなんかするはずもない。じゃあ、あの祭りはなんだったんだ？妖怪達の祭りに迷い込んだんじゃないかって大騒ぎになってんなあ」

(จะว่าไปพวกอิวะจังเคยบอกว่าหลงเข้าไปเที่ยวงานเทศกาลฤดูร้อนในป่านั้นด้วย แต่เป็นไปไม่ได้ที่คนในหมู่บ้านจะไปจัดงานเทศกาลในป่านั้น แล้วงานเทศกาลฤดูร้อนนั้นคืออะไรล่ะ จากนั้นก็เริ่มพูดกันว่าพวกเขาหลงเข้าไปในงานเทศกาลของภูตผี)

ประโยคนี้คุ้น ๆ กันอีกแล้วใช่มั้ยเอ่ย ถูกต้องค่าา เป็นคำพูดจากอนิเมะเรื่อง 蛍火の杜へ (สู่ป่าแห่งแสงหิ่งห้อย) ตอนคุณตาเล่าเรื่องป่าให้กับโฮตารุ หลังจากที่นางเอกของเราไปวิ่งเล่นแล้วได้พบกับกิง พระเอกของเรื่องเป็นครั้งแรก!

อะแฮ่ม คุณตาของโฮตารุเล่าถึงงานเทศกาลฤดูร้อนกลางป่าสมัยเด็กให้โฮตารุซึ่งเป็นหลานสาวฟัง แน่นอนว่าโฮตารุย่อมไม่มีประสบการณ์เกี่ยวกับงานเทศกาลฤดูร้อนทีคุณตาพูดถึง ทว่าคุณตากลับใช้คำว่า あの祭り ทั้งนี้ เพราะคุณตากำลังรำพึงรำพันกับตัวเองถึงงานเทศกาลฤดูร้อนในอดีตโดยไม่ได้คำนึงถึงผู้ฟังอย่างโฮตารุ ประโยคนี้จึงใช้ あの祭り ค่ะ



***สำหรับใครที่ยังไม่เคยดูอนิเมะเรื่องนี้ รับชมตัวอย่างได้เลยค่ะ 

.

.

.

.

ก็จบกันไปแล้วสำหรับเรื่องคำบ่งชี้ 「そ」VS 「あ」นะคะ หวังว่าผู้ที่เข้ามาอ่านจะได้รับความรู้และหากมีข้อผิดพลาดตรงไหนสามารถชี้แนะได้ค่ะ!